بعد از مدتها بنا به درخواست خیلی از آشنایان و دوستان وبلاگ و دوستان خودم و البته هنردوستان قزوینی ، توانستم مطلبی را در مورد استاد آواز خودم یعنی آقای داریوش کاکاوند تهیه و منتشر کنم.از ابتدا که بحث مصاحبه با ایشان در ذهنم به وجود آمد، تصمیم گرفتم سوالهایی را نوشته و آنها را تقدیم آقای کاکاوند دهم تا آنها را برای انتشار در وبلاگ پاسخ دهند. اما بعد از مشورت با خود ایشان و پیشنهاد ایشان تصمیم گرفتیم که مصاحبه های قبلی ایشان را که اکثرا در روزنامه های قزوین مانند روزنامه حدیث و روزنامه ولایت منتشر شده بود تایپ و در وبلاگ آواز به ثبت برسانیم.در باره عکس ها هم باید توضیح دهم که عکسهایی در وبلاگ منتشر شد که جنبه عمومی بیشتری نسبت به بقیه داشت.
.....................................................................
۱. روزنامه حدیث-شماره 516-یکشنبه 5 مهر 1383مصاحبه: رضا ترنیان
داریوش کاکاوند متولد 1351 در حال حاضر یکی از فعالان و اساتید مسلم موسیقی آوازی در شهر قزوین است،که در سالهای اخیر چندین کنسرت موسیقی سنتی در شهر برگزار کرده اند. بر آن شدیم با توجه به خلا هنر آواز و عدم برگزاری کنسرتهای جدی موسیقی در قزوین مصاحبه ای با ایشان داشته و شما را با خود همراه کنیم.
.....................................................................
در ابتدا شرح کوتاهی از فعالیت فرهنگی و هنری اساتیدی که با آنان سرو کار داشته اید را بیان کنید؟
من از ابتدا روی نوارهای موسیقی به خصوص آثار استاد شجریان از همان دوران نوجوانی و جوانی از راه شنیداری و تقلیدی آواز یاد می گرفتم ،به عنوان مثال دستگاه ماهور را از روی نوار ماهور استاد یاد گرفتم. کل کاست را از بر می خواندم بدون اینکه اسم گوشه ها را بدانم و آوازها دیگر را هم همینطور یاد گرفتم.در این بین،آثار اقبال و ظلی را نیز خیلی گوش می کردم.مدتی هم به صورت پراکنده هر جا که می شنیدم معلم آوازی هست، می رفتم و کار می کردم. اوایل که شماخت زیادی از معلمین آواز نداشتم، پیشرفت چندانی نکردم تا اینکه در سال 1373 در مراسمی که استاد شجریان نیز حظور داشتند به توصیه ایشان نزد آقای محسن کرامتی بهترین شاگرد استاد رفتم- از آن تاریخ بود که به طور مستمر هر هفته به تهران رفت و آمد داشتم و به طور دقیق ردیف استاد طاهرزاده را بوسیله ضبط نوار از ایشان آموختم پس از آنکه تمامی ردیف آوازی را یاد گرفتم،دوره مرکب خوانی را نیز با ایشان کار کردم استاد کرامتی در آموزش بسیار دقیق بودند و تمام ظرایف و دقایق ردیف آوازی را با وسواس و دقت آموزش میدادند. ونیز یک دوره تلفیق شعر و موسیقی را نیز نزد استاد دکتر حیسن عمومی گذراندم.در حال حاضر ردیفهای سازی که استاد کرامتی با همت و تلاش فراوان به صورت آواز درآورده اند را کار میکنم که به نظرم تا الان کار نشده است.
به نظر شما جایگاه موسیقی کلاسیک در ایران و جهان چگونه است؟
اگر جایگاه واقعی موسیقی را می گویید بله در حال حاضر موسیقی کلاسیک در جای خودش نیست یعنی آن ارزش و ارجی که باید به موسیقی بنهند،نمی نهند و فضا برای رشد و بالندگی موسیقی کلاسیک اصلا مهیا نیست.
در عوض بیشتر موسیقی های سطح پایین و کم ارزش مورد حمایت هستند که متاسفانه همین بی توجهی مسئولین موجب دلسردی بسیاری از بزرگان موسیقی گردیده که کنج انزوا را برگزیده اند، ولی با این حال عده ای هم هستند که با وجود تمامی موانع ونبودن امکانات و فضای مناسب کار میکنند و برای حفظ موسیقی تلاشهای فراوان و شبانه روزی دارند. اما جایگاه موسیقی ایران در جهان، بهر حال باید بپذیریم که باز به همان علت نبود فضای رشد مناسب،عدم حمایت دولت،عدم آموزشهای صحیح و پایه و پرورش ندادن خلاقیت ها و خیلی مسائل دیگر،موسیقی ما نسبت به موسیقی سایر ملل دنیا فاصله دارد و این بدین معنا نیست که هیچ کاری نمی شود ولی کارهایی که می شود تنها فردی و خود جوش است و ما هیچ وقت نمی توانیم با این رویه از لحاظ رشد و شکوفایی به جایگاه بالایی برسیم.
فکر می کنید موسیقی ما تا چه حد می تواند قابلیت تلفیق با سایر ملل داشته باشد؟
موسیقی هر ملتی ریشه در فرهنگ،تاریخ و تمدن آن ملت دارد و این موسیقی بیان کننده غم و شادی ،احساسات و حوادثی است که در طول تاریخ بر آن ملت رفته است و در واقع میتوان گفت که هویت آن قوم و ملت به شمار می آید،بنابر این به نظر من تلفیق موسیقی ملت ها با هم تجربه موفقی نخواهد بود.البته باز پاسخ فنی و دقیق را بیشتر آهنگسازان و موسیقی دانانی که در زمینه ساز فعالیت میکنند می بایست بدهند.ولی اگر در زمینه آواز میفرمایید اصلا قابل تلفیق نیست به این دلیل که تکنیک و فرم ایجاد صوت در آواز انواع موسیقی و زبانها و حتی گویش های مختلف،تفاوت دارد بنابر این نمیتوانند با هم تلفیق شوند.
شما به عنوان کسی که در ردیف های آوازی تبحر کامل دارید می توانید درباره ردیف های سازی که در حال حاضر موضوع روز موسیقی سنتی است توضیح دهید و کلا شما در چه جایگاهی از این تم جدید قرار دارید؟
البته این که می گویید ردیف سازی موضوع روز موسیقی است،چنین نیست.تنها استاد کرامتی با دقت و ظرافت بسیار ردیف سازی را به آواز در آورده اند که قبل از ایشان کسی چنین کاری نکرده استخوب من هم مدتی است همانند ردیف آوازی،ردیف سازی را نیز با ایشان کار می کنم چون تکنیک های زیبایی در ردیف سازی است که قدرت اجرای خواننده را بالا خواهد برد.
می توانید به صورت مختصر از موسیقی پاپ صحبت کنید و آیا این موسیقی قابلیت تلفیق با موسیقی سنتی را دارد یا خیر؟
هر موسیقی طرفدارانی دارد بنابر این نمی شود منکر نوعی از موسیقی شد موسیقی پاپ هم نوعی موسیقی است.
پاپ در لغت به معنای مردمی است ولی آیا این نوع موسیقی که به نام پاپ عرضه می شود ،موسیقی مردمی است یا اینکه یک خواننده پاپ نمی بایست سلفژ (صدا سازی ) کار کند؟نباید فواصل و گامهای موسیقی را بشناسد؟ نمی بایست آگاهی نسبی از ردیف دستگاهی داشته باشد؟
ما در موسیقی پاپ باید نوعی از موسیقی را ارائه بدهیم که همه فهم و ساده شده از موسیقی خودمان باشد و صد در صد ایرانی باشد. نه به تقلید از از موسیقی غرب یا من درآوردی بدون هیچ اصول و چهارچوبی هر آنچه که غیر از موسیقی ملی و کلاسیک باشد پاپ بنامیم و به خورد مردم بدهیم.در هر جامعه و ملتی هم موسیقی کلاسیک وجود دارد هم موسیقی پاپ. موسیقی کلاسیک به اصطلاح موسیقی خواص هم می گویند یعنی همه اقشار جامعه نمی توانند با آن ارتباط برقرار نمایند. معمولا کسانی با این نوع موسیقی ارتباط برقرار می کنند که دارای درک و شعور موسیقیایی نسبتا بالاتری برخوردار باشند در جوامع توسعه یافته میزان علاقه مندان به این موسیقی به دلیل همان انسانهای توسعه یافته بیشتر است.
با این حال برای حفظ و اشاعه موسیقی کلاسیک که موسیقی اول هر کشور است دولتهای بزرگ بودجه های قابل توجهی صرف حمایت از آن می کنند. ولی متاسفانه در کشور ما برعکس عمل میشود یعنی حمایتها و تبلیغات از موسیقی های سطحی و کم ارزش صورت می گیرد و موسیقی ملی به بوته فراموشی سپرده شده است.
مکتب قزوین چه جایگاهی در بین مکاتب آوازی دارد و کلا شاخص ترین خوانندگان این مکتب چه کسانی بوده اند؟
قزوین خواستگاه و جایگاه آواز بوده به گفته استاد مسلم آواز استاد محمد رضا شجریان دو مکتب آوازی وجود داشته ،اول مکتب عراق همان قزوین و اطراف،دوم مکتب خراسان که با انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان در دوران صفویه خوانندگان مکاتب عراق و خراسان به آنجا می روند و از آن پس این شیوه های آواز خوانی هستند که متمایز کننده خوانندگانند.
بزرگترین خوانندگان مکتب قزوین1- ملا علی حسین قزوینی 2- میرزا حسن قزوینی 3- ملا عبدا... کریم جناب قزوینی ( استاد اقبال السلطان) و عارف قزوینی ( موسیقیدان و خواننده و اولین تصنیف ساز ایران ) هستند. که اثری از خوانندگان فوق در دست نیست ولی به اعتقاد استاد شجریان : سید اجمد خان ساوه ای، قربان خان شاهی ، اقبال السلطان قزوینی ، عبدا... خان دوامی و مرحوم ظلی از لحاظ شیوه و خوانندگی ، تعلیم یافته مکتب قزوین بوده و به شیوه و سبک مکتب قزوین آواز می خوانده اند.
۲. روزنامه ولایت-شماره 1716 سال بیست و سوم- 28 مهر 1386 مصاحبه: صدیقه صادقی
گفتگو با یکی از شاگردان قزوینی استاد شجریان
داریوش کاکاوند از سال 71 – 70 به صورت پراکنده نزد مربیان متعددی برای فراگیری آواز حضور داشته تا اینکه در سالهای 73 – 72 به صورت تقریبی از آماتوری درآمده و نزد یکی از شاگردان برجسته استاد شجریان به نام استاد محسن کرامتی به فراگیری دوره های ردیف ، مقدماتی و مرکب خوانی و دوره عالی پرداخت و از سال 82 موفق شد با استمرار در کار خود نزد استاد شجریان به فراگیری این رشته در مراحل بعدی بپردازد.
بر آن شدیم بدین بهانه با داریوش کاکاوند مصاحبه ای داشته باشیم تا بیشتر با او آشنا شویم.
.....................................................................
از چه زمانی با هنر آواز آشنا شدید؟
از همان دوران نوجوانی با گوش دادن آثار استاد شجریان با این رشته آشنا شدم به طوری که همه آثار او را گوش میدادم و برخی از آنها را از بر میکردم.
از چه سالی توانستید افتخار شاگردی استاد شجریان را به دست آورید؟
در سال 73 استاد را دیدم اما موفق نشدم نزد او بروم و این رشته از هنر را نزد وی بیاموزم لذا به توصیه خود استاد تا سال 82 نزد استاد محسن کرامتی به فراگیری آواز پرداختم تا اینکه پس از بارها مراجعه به درب منزل استاد موفق شدم او را ببینم و برایش بخوانم و از آن پس نزد خود استاد آموزش دیدم.
چرا استاد شجریان از دیدن شما امتناع می کرد؟
او فکر میکرد من یکی از دوستدارانش هستم که تنها برای دیدن او می روم اما وقتی برایش خواندم آن موقع ایشان گفتند پیشش بروم و از آن زمان تا کنون ارتباط ما ادامه دارد.
افاضه را نامبرده در نشست بررسي موسيقي رسانه و موسيقي در رسانه که متاسفانه با حضور ، حميدرضا نوربخش مديرعامل خانه موسيقي، شاهين فرهت، اكبر آزاد، حسين يوسفزماني، امير بكان، مصطفي پورتراب، محمد سرير، احمدعلي راغب و تني چند از هنرمندان و منتقدان موسيقي در خبرگزاري مهر برگزار شد، نطق نموده است .