گزارشی متفاوت از کنسرت استاد شجریان

 

دیروز رادیو زمانه ، گزارشی نسبتاً جالب ، از کنسرت استاد شجریان و گروه شهناز بر روی سایتش گذاشت که به علت عدم دسترسی این سایت در اکثر نقاط ایران ، آن گزارش را که در آن مصاحبۀ خوبی هم با مجید درخشانی شده ، در وبلاگ می گذارم. برای کسانی که دوست دارند صدای صراحی و بم ساز را با وضوح خوب بشنوند این گزارش صوتی خیلی مناسب است.

 

این گزارش را به صورت صوتی از ایـــنــجا دانلود کنید.

 

 

 

محمد‌رضا شجریان کیست؟ سوالی که من بارها دم‌ در تالار پنج‌ هزار نفری (!) وزارت کشور، از خودم پرسیدم. می‌پرسیدم چرا باید این‌همه آدم از ۱۰- ۱۲ ساله تا ۷۰- ۸۰ ساله، ساعت ۹ شب جلوی سالن وزارت کشور بیایند تا از نزدیک شاهد اجرای کنسرت محمد‌رضا‌ شجریان و گروه شهناز باشند.

کنسرت با ورود محمد‌رضا‌ شجریان و گروهش به روی صحنه آغاز می‌شود. دختری که کنار دستم نشسته، کم‌کم اواسط کنسرت چرت می‌زند.اما مردی که روبه‌روی من است از ابتدای کنسرت تمام آهنگ‌ها را همراه با شجریان زمزمه کرده و گاهی هم گوشه‌ی چشم‌هایش را که از اشک خیس شده پاک می‌کند. چیزی که در این کنسرت جلب توجه می‌کند اعلام رونمایی یک ساز جدید است. ساز «صراحی» که در بروشورهایی که قبل از کنسرت به دست ما داده‌اند، راجع به آن نوشته شده است.وقتی نوبت به رونمایی ساز صراحی می‌رسد، استاد شجریان ساز دیگری به نام «بم‌ساز» را هم معرفی می‌کند:

 

«لازم می‌دانم راجع به دو ساز دیگر که در اینجا هست صحبت کنم. حدود ۴۷ سال است که روی سنتور تحقیق می‌کنم و بارها این ساز را خراب کرده و ساخته‌ام و خوشبختانه به نتایج خوبی رسیده‌ام. توانسته‌ایم کیفیت صدای سنتور را تا حدی بالا ببریم و این امکان را به وجود آورده‌ایم که همه جای ساز یک‌دست صدا بدهد.»

 

این دو ساز را محمد‌‌رضا‌ شجریان بعد از ۱۰ سال مطالعه، تحقیق و تجربه ساخته و به عنوان سازهای جدید موزیک کلاسیک ایرانی ارائه کرده است.

 

مجید درخشانی، سرپرست ارکستر گروه شهناز و آهنگ‌ساز و تنظیم‌کننده‌ی اکثر آهنگ‌های شجریان در این کنسرت در مورد این سازها می‌گوید:

ادامه نوشته

توضیحات استاد شجریان درباره 3 ساز ساخته شدۀ جدید ، دانلود فایل تصویری مرغ سحر

 

همانطور که در گزارش شب دوم کنسرت استاد شجریان نوشته بودم ، توضیحاتی که ایشان بعد از آنتراکت درباره سازهای ساخته شدۀ جدیدشان دادند را ، برای گوش کردن و خواندن متن ، فراهم کرده ام که مشاهده می فرمایید :

 

متن سخنان استاد شجریان درباره ۳ ساز جدیدشان ( درشب دوم کنسرت - ۱۹ مهرماه ):

 

" درود به شما عزیزان ، من یک توضیحی در این قسمت ، خدمتتان عرض بکنم ، خیلی مختصر باشد ، سازهایی که امشب در صحنه است ، 3 تا از ساز ها را به هر حال ، طراحی اش از من است و ساخته شده ، یکی صراحی است که در بروشور راجع به آن توضیح داده ایم.2 تا ساز دیگه هم ، یکی سنتور است که بعد از تحقیقات زیاد برای یک دست شدن صدایش این سنتور را من ساخته ام که آقای صفایی (در برنامه ها) می نوازند.از خانواده سنتور ، یک ساز دیگر ساخته ام ( طراحی کرده ام ) به نام بم ساز ، که سنتور های دیگر 3 اکتاو دارند ، این 4 اکتاو و نیم دارد که 1 کتاو و نیم به صورت بم اجرا می کنیم با آن. به علت زمان کمی که داشتیم ، نتوانستیم نتی برایش بنویسیم که در گروه شرکت بکند و حجم صدای گروه را بالا ببرد ، ان شاالله در برنامه های بعد از آن استفاده میکنیم.ولی برای اینکه صدای این ساز را بشنویم ، آقای صفایی چند دقیقه ای با این ساز برایتان می نوازند که امیدواریم از صدایش خوشتان بیاید . "

 

این توضیحات را به صورت صوتی از ایـــــنــــجــا دانلود کنید.

برای خواندن ادامه مطلب و دانلود بقیۀ فایل ها به ادامه مطلب مراجعه کنید ..

ادامه نوشته

گزارش اختصاصی از شب دوم کنسرت استاد شجریان و گروه شهناز

دومین شب کنسرت پاییزۀ استاد محمد رضا شجریان و گروه شهناز شب جمعه 19 مهر در تالار وزارت کشور در حضور سه هزار علاقه مند برگزار شد.این برنامه که در تیرماه سال جاری در 7 شب برگزار شد ، بار دیگر در مهر ماه و در 4 شب (18 و 19 ، 21 و 22 مهر ) برگزار شد که امشب آخرین شب آن است.آنچه که می خوانید گزیدۀ اتفاقات و برنامه های اجرا شده در شب دوم است.

 

بلیت و بروشو

    

 

حواشی قبل از برنامه :درب ورودی تالار ، راس ساعت 7:20 باز شد . برنامه هم قانوناً باید راس ساعت 20 آغاز می شد و درها بسته می شد که به علت وقت شناسی قابل تقدیر ما ایرانی ها با 20 دقیقه تاخیر آغاز شد.نبود حتی یک عکاس در سالن از دیگر نکات جالب این برنامه بود ! حضور علیرضا دبیر هم در نوع خودش جالب بود ، از دیگر میهمانان می توان به علی جهاندار ، هادی یوسفی ، داریوش کاکاوند و دیگر اعضای کارگاه آواز استاد شجریان اشاره کرد ، البته باغبان باغ استاد شجریان در هشتگرد را هم که در اول برنامه ، جای علی جهاندار نشسته بود ، نباید از قلم انداخت !

 

تغییرات کنسرت نسبت به برنامه تیر ماه : برنامه نسبت به برنامۀ تیر ماه تغییرات نسبتاً زیادی داشت ، بنابر این آن کسانی که به خیال اعلام دل آوازی ها مبنی بر یکسان بودن برنامه ، این کنسرت را از دست دادند ، ضرر زیادی کردن!.جالب ترین تغییر هم ، اضافه شدن سه ساز از ساخته های استاد شجریان به این گروه ( که در مطلب بعدی به طور کامل خواهم نوشت ) بود.به طور کلی برنامه ها ( بخش اول و بخش دوم ) در این کنسرت جابه جا شده بود به این صورت که بخش دوم کنسرت تیر ماه که "مرغ خوشخوان " نام داشت ( و در دستگاه شور بود ) در این کنسرت در بخش اول اجرا شد و بخش اول کنسرت تیرماه که " رندان مست " نام داشت ( و در دستگاه همایون بود ) در بخش دوم این کنسرت توسط هنرمندان اجرا گردید.از دیگر تغییرات ، اضافه شدن ساز قانون به برنامه بود که اتفاقاً حال و هوای خوبی به کنسرت داده بود ، نوازندگی این ساز بر عهدۀ خانم سحر ابراهیم بود.به طور کلی ، از دیگر تغییرات این کنسرت اضافه شدن تکنوازی های سازهای موجود در گروه بود که یکی از همین تکنوازی ها در بخش دوم ( دستگاه همایون ) بر عهدۀ همین هنرمند بود ، از دیگر تکنوازی ها می توان به تکنوازیِ زیبای ، کاوه معتمدیان ، شاهو عندلیبی ، مژگان شجریان ، مهدی امینی و محمد رضا ابراهیمی و همچنین تکنوازی بسیار جالب سینا جهان آبادی و مهرداد ناصحی با ساز صراحی استاد شجریان اشاره داشت.

 

 

بخش اول  : بخش اول که مرغ خوشخوان نام داشت ، همگی از ساخته های خود استاد بود و از اشعار حافظ و مولانا بهره می برد.بعد از اجرای هنرمندانۀ پیش درآمد ، ساز و آواز شور آغاز شد که در این بخش درخشانی و رادمان توکلی (نوازندگان تار ) استاد را همراهی می کردند.بعد از آن تصنیف پیام نسیم که دستخوش کمی تغییر ( از لحاظ ترکیب ساز ها ) شده بود ، اجرا شد.تکنوازی رباب مهدی امینی و ادامه ساز و آواز به همراهی رباب و کمانچه و صراحی برنامه بعدی این قسمت بود.بعد از این ساز و آواز ، چهار مضراب بسیار زیبای شور اجرا شد که واقعاً مو را به تن سیخ می کرد دف نواری خیره کنندۀ حسین رضایی نیا در این چهار مضراب ،لبخند را به لب اعضای گروه و  بخصوصی مژگان شجریان نشاند.آواز مثنوی که بعد از تکنوازی نسبتاً کوتاه مژگان شجریان اجرا شد ، تغییرات زیادی نسبت به کنسرت قبلی کرده بود ، در این آواز ، شجریانِ دختر و شاهو عندلیبی ، محمد رضا ابراهیمی و سینا جهان آبادی ، استاد را همراهی کردند.اضافه شدن ساز قانون ، در تصنیف مرغ خوشخوان زیبایی وصف نا پذیری ایجاد کرده بود.تصنیفی که فوق العاده زیبا اجرا شد ( البته تغییرات خیلی کوچکی هم نسبت به کنسرت تیر ماه داشت ) ، جالب است بدانید خوشنویسی چاپ شده روی بلیت ها و بروشور و دکور برنامه هم که توسط استاد کابلی نوشته شده ، شعر همین تصنیف است.

 

حواشی بخش اول : منفجر شدن لامپ پروژکتور ! و صدای نا خوشآیند بلندگو..........

ادامه نوشته

بلیت ویژه کنسرت استاد شجریان !

راستش را بخواهید آنقدر خوشحال هستم که نمی دانم چگونه باید این مطلب را شروع کنم ، ان شاالله خدا نصیب یکایک شما بکند.یک بلیت جایگاه ویژه کنسرت استاد شجریان نصیبم شده که زحمت آن را هنرمندان گرامی و استادان ارجمندم ، آقای داریوش کاکاوند و آقای علی سعیدی (شاگردان استاد شجریان ) کشیده اند.البته من کوچکتر از آنم که به این زودی به جمع چنین هنرمندانی وارد شود ، ولی لطف الهی و لطف آقای کاکاوند به بنده است که این بلیت نصیبم شده.بلیتی که اسم آن را ویژه میگذارند ، هیچ فرقی با دیگر بلیت ها ندارد ، فقط در قسمت نام **** هک شده و قسمت شماره تلفن و شماره ملی آن نیز خالی است.خلاصه خداوند این سعادت را نصیب بنده کرده که شب جمعه استاد را از هر چه نزدیک تر ببینم و از هنر ایشان لذت ببرم.حتماً یک گزارش پرمایه هم از این کنسرت برای شما خواهم آورد.

صراحی ، ساز ابداعی استاد شجریان

چند لحظه پیش با خبر شدم که استاد شجریان سازی آرشه ای ابداع کرده اند و آن را « صراحی » نامیده اند.البته پژوهشهای استاد شجریان در زمینۀ ساختن ساز ( از جوانی تا کنون ) بر علاقه مندان وی پوشیده نیست.چند وقت پیش هم استاد علیزاده سازی با همکاری سیامک افشاری سازی به نام  " سلانه " ابداع کردند.

 

 

توضیحاتی که سایت دل آواز پیرامون این ساز داده است را با هم می خوانیم :

 

" صراحی سازیست از خانواده سازهای آرشه ای بم خوان که اندازه آلتو آن صدایش نزدیک به سازهای خراسان است. صراحی از خانواده کمانچه و قژک بوده و امکانات سازهای خانواده ویلن را از نظر نوازندگی و وسعت صدا داراست.این ساز در شهریور 1387 توسط استاد محمدرضا شجریان طراحی و ساخته شده و به دلیل شباهت آن به صراحی، استاد شجریان این نام را برای این ساز برگزیده اند.

ادامه نوشته

بیداد استاد – به بهانۀ لغو فعلی کنسرت استاد شجریان

بعد از قطع برق سالن وزارت کشور در دو شب آخر کنسرت همایون شجریان و گروه دستان و اعتراض استاد شجریان به این اتفاق ، دو هفته نامۀ گل آقا ، مطلبی با تیتر " بیداد استاد " نوشت که فکر کنم به دلیل ادامۀ این سنگ اندازی ها در را شجریان ها ، تا سالها باید آن را بخوانیم و حسرت یک کنسرت بی حاشیه را بخوریم.

« آن کیست کز روی کرم با چون منی یاری کند » *        بر جای سنگ انداختن یکبار همکاری کند

گاهی بگیرد دست دل در کوچه بن بست دل              وآنگه به ناز شست دل قدری سبکباری کند

در روزگار بی غمان ، بر حال زار عاشقان                        چندی به آواز بنان ، بنشیند و زاری کند

اصحاب فرهنگ و هنر آشفته حال و در ضرر                دارد سلامت یک نفر تا حس بیماری کند ؟ !

هر یار با اسم و نشان ، ارباب شهر خامُشان                 امروز قبل از دیگران بر ما ستم جاری کند

اهل هنر در خانه ها ، ملغی شده برنامه ها                   یا قطع برق جمع ما از روی ناچاری کند !

« گفتم گره نگشوده ام زان طرّه تا من بوده ام          گفتا منش فرموده ام تا با تو طراری کند » **

تکرار کن آواز را و آن نغمه های ساز را                    تا طفل سنگ انداز را مرد نکوکاری کند !

(*) و (**) با اجازه حافظ از اشعارش برداشته شده !

ادامه نوشته