گزارشی اختصاصی از شب دوم کنسرت همایون شجریان و گروه دستان
شب جمعه ( اول شهریور ) دومین شب کنسرت همایون شجریان ، با شکوه تمام برگزار شد.خدا را شکر بنده هم توفیق حضور داشتم و بسیار لذت بردم.بعد از کنسرت استاد شجریان و کنسرت شهرام ناظری در قزوین این سومین گزارش بنده از این کنسرت ها است که امیدوام مورد توجه قرار گیرد.چکیدۀ اتفاقات شب دوم کنسرت همایون شجریان و گروه دستان را در مطلب زیر مشاهده میکنید.
.....................................................................
بنده و چند نفر دیگر جمعه ساعت 7:00 بعد از پشت سر گذاشتن ترافیک سنگین اتوبان قزوین تا کرج و از کرج تا تهران ، همچنین ترافیک داخل شهر تهران ، به تالار وزارت کشور رسیدیم.قبل از هر چیزی دغدغه ما در این دقایق برای راحت بودن خیالمان در طی برنامه ، پیدا کردن جای پارک ماشین بود که متاسفانه به این راحتی ها هم پیدا نشد.کاسبی اهالی آن محل هم از کرایه دادن پارکینگ خانه هایشان در نوع خود کاری ابتکاری و جالب بود!.بعد از این قضایا بنده منتظر هیایوی اهالی بازار سیاه بودم که در عین تعجب این شلوغی را نیافتم.خوشبختانه با تدبیر شرکت دل آواز بازار سیاه به بازار سفید تبدیل شده بود،یعنی کسانی که به هوای کنسرت های قبلی چندین بلیط برای فروش داشتند ، مجبور بودند بلیط های خود را به همان قیمت خرید به کسانی که از آنجا عبور می کردند و مایل به حضور در کنسرت بودند بفروشند و کلی هم سر اینکه بلیط من بهتر است و چنین است و چنان ، چانه بزنند تا شخص را راضی کنند تا خودشان ضرر نکند.بر خلاف کنسرت استاد شجریان و گروه شهناز درب سالن ها راس ساعت 7:04 باز شد و حضار به راحتی و بدون مشکل به حیاط وارد شدند.مثل اینکه کامپیوتر ها هم مشکلی نداشتند و به جای پاره کردن بلیط ها، دستگاه کد خوان ، کد بلیط ها را می خواند و بعد از آن بلیط ها سالم به اشخاص داده میشد.خدا را شکر بی برنامگی هایی که بنده در کنسرت استاد شجریان و گروه شهناز برایتان نوشتم بسیار کم شده بود.اگر هم چیزی بود بسیار ناچیز و ارزش خراب کردن زحمات برگزار کنندگان کنسرت را ندارد.
اعلامیۀ کنسرت علیرضا قربانی هم که با همراهی گروه اشتیاق و آهنگسازی علی قمصری هفتم و هشتم شهریور ماه در کاخ نیاوران برگزار خواهد شد ، جلوی درب ورودی سالن پخش میشد.در سالن انتظار هم غرفه شرکت دل آواز مشغول پخش نظر سنجی و بروشور و فروش DVD کنسرت تابستان 86 استاد و گروه آوا بود.بعد از ورودم به سالن و حرکت به سمت جایگاه ، خانم مژگان شجریان را دیدم که در حال اصلاح در دکور بودند و راجع به جابجایی گل ها با شخصی که بالای دکور بود صحبت میکردند و چقدر هم با مردم خوش برخورد بودند.عکس ایشان را مشاهده کنید : (باز هم بخاطر کیفیت پایین دوربین موبایلم از شما معذرت می خواهم )
ساعت 8:15 بود که گروه با تشویق های مردم به روی صحنه آمدند و بعد از کوک کردن سازهای خود رسماً برنامه را آغاز کردند.
بخش اول برنامه که قیژکِ کولی ( Ghizhak E Ko'li ) نام داشت و در مایۀ دشتی و از ساخته های حمید متبسم بود.اولین قطعه تصنیف عاشقانه بود که شعرش را هم حمید متبسم سروده بود و چقدر هم زیبا و دلنشین بود.بعد از آن ساز و آواز دشتی آغاز شد که ابتدای آن با بربط نوازی حسین بهروزی نیا و انتهای آن با کمانچه نوازی سعید فرجپوری همراه بود.سپس به تصنیف قیژک کولی رسیدیم تصنیفی که از کلام شفیعی کدکنی برآمده بود.بنده که بعد از از مدتها شنیدن این تصنیف در وبلاگهای مختلف ، انتظار شنیدن این تصنیف را داشتم با اشتیاق خاصی این تصنیف را گوش کردم.
بعد از پایان این تصنیف و استقبال حضار از این اثر زیبا ، قطعه بی کلام مستانه با زیبایی خاصی نواخته شد.تنبک نوازی پژمان حدادی و کوزه نوازی بهنام سامانی در این قطعه مو را به تن سیخ می کرد،ژست جالب پژمان حدادی هم مورد توجه خیلی از تماشاگران قرار گرفته بود و نشان دهنده این بود که بدون ادا هم میشود تنبک زد.
مضراب های متبسم هم بسیار سریع و با دقت و واضح زده می شد و چیزی جز این هم انتظار نمی رفت.ساز و آواز کمند زلف با همراهی تار همین هنرمند بعد از قطعه مستانه آغاز شد و بعد از خوانده شدن اکثر گوشه های دشتی( که از میان آنها می توان به دیلمان بسیار زیبایی که اجرا شد اشاره کرد) خوانده شد.آخرین قطعه بخش اول تصنیف زهی عشق بود که با همخوانی اعضای گروه با قدرت اجرا شد.صدای فرجپوری در این تصنیف بیشتر از همه به گوش میرسید که این امر حتماً برنامه ریزی شده بود.شعر این قطعه هم از مولانا جلال الدین بود.با به پایان رسیدن این تصنیف بخش اول کنسرت هم به پایان رسید و گروه بعد از مورد تشویق قرار گرفتن از سوی حضار برای استراحت از صحنه خارج شدند.انتراکت نسبتاً طولانی بود و فکر کنم حدود 35 دقیقه به طول انجامید.
بعد از انتراکت و ورود مجدد گروه به صحنه متبسم قطعه بی کلام اشتیاق را آغاز نمود.قطعه ای که جو کنسرت را عوض کرد و از حال و هوای دشتی به بیات اصفهان آورد.بیات اصفهانی که حالتی بین شادی و غم دارد و خاطره انگیز و حکایت کننده است.بخش دوم که با این قطعه آغاز شده بود خورشید آرزو نام داشت.آهنگساز این بخش هم سعید فرجپوری بود به غیر از ساز و آواز خورشید آرزو که ساخته ای از خود همایون شجریان بود.این ساز و آواز بعد از همین قطعه بی کلام اجرا شد ، اگر نگویم خیلی زیبا بود در حق گروه و همایون شجریان ظلم کرده ام.لبخندهای همایون شجریان و گروه (مخصوصاً فرجپوری و حدادی) به حال و هوای این ساز و آواز زیبایی جالبی میداد.
کلام عطار نیشابوری موجب تشکیل تصنیف دیگری بعد از این ساز و آواز شده بود که چین زلف نام داشت.در این تصنیف هم گروه همخوانی جالبی کردند.دف نوازی بهنام سامانی هم شور و اشتیاق خاصی در این تصنیف به خود گرفته بود.تاجایی که از خود بی خود شدن او موجب عقب افتادنش از ریتم در اواسط تصنیف شد که با یک نگاه متبسم و حدادی مرتفع شد!.ساز و آواز " عشق پاک " قطعه بعدی این بخش بود که با کلامی از فریدون مشیری آمیخته شده بود.بنده آواز بیات اصفهان را دقیقاً نیاموخته ام ولی فکر می کنم پایه این ساز و آواز از گوشه عُشاق شروع شد و در گوشه سوز و گداز ادامه پیدا کرد.متبسم و فرجپوری همایون شجریان را در این آواز زیبا همراهی کردند.بعد از این ساز و آواز بود که فضای معنوی کنسرت به حد نهایت رسید ، آن هم با تصنیف اسرار عشق با شعری از حافظ بزرگ.این تصنیف خیلی حرفها به همراه دارد اولینش مهارت بی نظیر همایون شجریان در تصنیف خوانی را اثبات می کرد و واقعاً دهان کسانی که از تصنیف خوانی های زیاد او ایراد می گیرند را بست.چرا که گاهاً تصنیف خوانی بسیار مشکل تر از آواز خوانی است که نمونه بارزش همین تصنیف است.همراه شدن با ریتم و تسلط بر ریتم از شناسه های یک تصنیف خوان خوب است که همایون شجریان به لطف استادی اش در ضرب مشکلی با آن ندارد.اما شعر به قدری زیبا است که بدون موسیقی تاثیر زیادی بر انسان میگزارد چه برسد به اینکه با این آهنگ و تنظیم عالی همراه شود.تشویق های بی امان حضار هم نشان دهنده تاثیر گذاری این تصنیف بود.ساز و آواز دلشده هم که از کلام عراقی بهره میبرد بعد از این تصنیف اجرا شد. فرجپوری در این قطعه بسیار برجسته تر از قطعات دیگر کمانچه نوازی می کرد.
و اما میرسیم به جای حساس کنسرت.تصنیف وطن.فکر میکنم این تصنیف یکی از تصنیف هایی باشد که بعد از گذشت سالیان دراز هم مردم با آن رابطه برقرار خواهند کرد مثل تصنیف های : شیدا،عارف،روح ا.. خالقی و... که در ذهن ما جاودان شده اند.این تصنیف به قدری زیبا بود که همه را میخکوب خود کرده بود.کلام این تصنیف از سیاوش کسرائی بود.شما را دعوت می کنم این تصنیف را بشنوید.(ان شاالله در مطلب بعد).بعد از اتمام قانونی کنسرت گروه جهت خداحافظی و ادای احترام به جلوی سن آمدند و بعد از تشویق بی امان تماشاچیان و درخواست مکرر آنها مبنی بر خواندن تصنیف قدیمی و البته سیاسی مرغ سحر از سن خارج و به جایگاه خود رفتند.ولی تماشاگران ول کن معامله نبودند حدود دو دقیقه یک ضرب به دست زدن خود ادامه دادند تراکم جمعیت در جلوی سن بیشتر از بقیه جاها بود.در این موقعیت چهرۀ برگزار کنندگان کنسرت ( که از موسسۀ حافظ هستند و برای کنسرت استاد شجریان و گروه شهناز و کنسرت شهرام ناظری در قزوین آنها را ملاقات کرده بودم) دیدنی بود.عرق ریختن و دویدن پی در پی و صحبت کردن با بیسیم از کارهایی بود که در این لحظات آنها مشغولش بودند.ناگهان صدای مهیب تماشاگران برخواست و گروه مجدداً یه صحنه آمدند ولی ایندفعه کسی در سالن نبود که به دلیل تنبلی دست نزند و جیغ و داد نکند.به قدری این لحظات جالب بود که کسی قادر به گفتن و نوشتن آن نیست.همایون شجریان هم بدون معطلی بعد از نشستن بر جای خود شروع کرد : مرغ سحر ناله سر کن.... بنده هم که از دیگران جدا نبودم ، به همین دلیل نتوانستم چند ثانیه اول تصنیف را ضبط کنم.می توانید این تصنیف را هم گوش کنید. اینگونه بود که سنت قدیمی کنسرت های شجریان همایون را هم با خود همراه کرد تا نگاه دارنده جدید این تصنیف به مردم معرفی شود.
.....................................................................
توضیح 1 : متاسفانه به دلیل بروز مشکلاتی ، در زمان انتشار این مطلب وقفه ایجاد شد که از همه دوستان عذر می خواهم.
توضیح ۲ : اخیرا خبرگزاری ایرنا مقالۀ مُضحِکی درباره کنسرت همایون شجریان و گروه دستان با عنوان "دستان خالی گروه دستان" منتشر کرده که جهت تفریح هم که شده این شبه مقاله را بخوانید و بخندید.آن را در ایـــنجا و جوابیه سهند سلطاندوست را هم که در ایــــنجا است حتماً بخوانید.
توضیح ۳ : بعد از خواندن دو پیام از خوانندگان وبلاگ ( از جمله آقای محمد خیر خواه )مبنی بر درست نبودن انتشار تصنیف ها و آواز ها در فضای اینترنت بنده تصمیم بر منتشر نکردن این تصنیف ها گرفتم.به گفتۀ این دوستان کسانی که مشتاق شنیدن این آثار هستند باید کمی صبوری کنند تا آلبوم ها متشر شود و کسانی هم که خارج از کشور هستند می توانند به کنسرت های آینده همایون شجریان بروند.